„Jak doświadczona trauma może wpływać na twój związek” – Ida Garstecka

W dzisiejszych czasach presja na nasze relacje nie ma końca. Obwiniamy pandemię, pracę,
…, a nawet różnice polityczne. Jednak często powodem trudności może być doświadczona
trauma, przed jednego lub obojga partnerów. Jest częstym katalizatorem konfliktów jednak niełatwo ją zidentyfikować. Przeszła trauma objawia się w zaskakujący (a nawet podstępny) sposób. Dopóki jej wpływ nie zostanie zidentyfikowany, będzie nadal wyrządzała szkody i tworzyła niezgodę w relacjach. Więcej informacji na temat traumy może być ogromnym krokiem w kierunku zdrowszego związku.

Co to jest trauma?

Jak podaje Herman, traumatyczne zdarzenia są niezwykłe nie dlatego, że zdarzają się rzadko,
ale raczej dlatego, że przytłaczają zwykłe ludzkie przystosowanie się do życia. W
przeciwieństwie do zwykłych nieszczęść, zdarzenia traumatyczne zazwyczaj wiążą się z
zagrożeniem życia lub integralności cielesnej lub bliskim osobistym spotkaniem z przemocą i
śmiercią. Konfrontują człowieka ze skrajnością bezsilności i terroru, wywołując reakcję
katastrofy. Obszary jakich może dotyczyć zdarzenie traumatyczne:
● Przemoc: emocjonalna, fizyczna i/lub seksualna;
● Zaniedbanie: emocjonalne i/lub fizyczne;
● Znęcanie się lub molestowanie;
● Kryzysy domowe, m.in. nadużywanie substancji psychoaktywnych, przemoc
domowa, pozbawienie wolności, separacja lub rozwód, choroba psychiczna itp.;
● Śmierć bliskiej osoby;
● Uraz, choroba i/lub niepełnosprawność;
● Przetrwanie przestępstwa, wypadku, klęski żywiołowej, bezdomności, życia w strefie
działań wojennych lub terroryzmu (1).

Ogólnie rzecz biorąc, jeśli którekolwiek z tych doświadczeń miało miejsce w dzieciństwie,
jej wpływ może być głębszy i trwalszy. Mimo to, niezależnie od czasu, te sytuacje mogą
powodować problemy w przyszłości. Trauma może wpływać na ludzi na wiele sposobów, a
jej skutki mogą różnić się w zależności od osoby.

Jeśli przeżyliście traumatyczne doświadczenie, może się okazać, że zmieniło Was ono na
wiele sposobów, w tym wpływając na Waszego partnera i Wasz związek. Amerykańskie
Towarzystwo Psychologiczne zauważa, że jednym z długoterminowych skutków traumy są
napięte relacje.

Funkcjonowanie związku to szeroka koncepcja obejmująca jego ogólny stan. Obejmuje to
m.in. takie wskaźniki, takie jak satysfakcja i dystres w związku, a także bardziej szczegółowe
konstrukcje, takie jak zachowania komunikacyjne, stopień postrzeganego sojuszu i stopień
wzajemnego zaufania. (2)

Jak stwierdzić, czy przeszła trauma wpływa na Twój obecny związek?

Niewyjaśniony lub „niesprowokowany” konflikt
Osoba zmagająca się z doświadczeniem traumatycznym często zmaga się również z
zespołem stresu pourazowego (PTSD), chociaż nie zawsze. Ten stan może powodować
koszmary, retrospekcje, nadmierną czujność, unikanie, dysocjację i wiele innych. W tym
stanie Wasz partner może zachowywać się w sposób, który uznacie za nieprzewidywalny i
niezrozumiały.

Zmniejszona intymność / utrata zaufania
Trauma z przeszłości sprawia, że trudno jest ponownie zaufać. Nie chcecie czuć się
bezbronni. Niestety, dla Waszego partnera może to wyglądać jak dystans emocjonalny i
fizyczny. Intymność fizyczna zacznie się zmniejszać. Wasz partner może bać się dzielenia się
swoimi emocjami. Ogólnie rzecz biorąc, mogą czuć się odłączeni i oderwani. Może to
wzbudzić niechęć i jeszcze bardziej zmniejszyć zbiorowe zaufanie.

Walcz-Uciekaj-Zamróź
Kiedy zmagacie się z zespołem stresu pourazowego (PTSD), w pewnym sensie utkniecie w
trybie walki-ucieczki-zamrożenia. Nie możecie stracić czujności i reagować na niemal każdy
bodziec, jakbyście byli atakowani. Oto jak może wyglądać każda odpowiedź:
● Walka: Zachowanie może być w pewnym stopniu pasywno-agresywne, np. subtelne
kontrolowanie swojego zachowania, stawianie kolejnych żądań lub chowanie urazy.
W reakcji bardziej bezpośrednio agresywnej reakcja walki skutkuje wyrazem wściekłości, winy lub pogardy. W szczytowym momencie eskalacji istnieje ryzyko
przemocy werbalnej lub fizycznej.
● Ucieczka: Tutaj rządzi bierna agresja. Wasi partnerzy wycofali się, izolują i będą
unikać. Jeśli zostaną zmuszeni do zaangażowania, mogą zrobić coś impulsywnie lub
po prostu uciec od sytuacji.
● Zamrożenie: Czy Wasi partnerzy kiedykolwiek się zamykają? Jeśli tak, mogą utknąć
w trybie zamrażania. Ich zdaniem jedynym bezpiecznym wyborem jest odłączenie się,
aby uniknąć poczucia bezradności.

Pomoc jest dostępna
Doświadczenie traumy może być skomplikowane i może być frustrujące. Warto po takim
doświadczeniu dysregulacji sięgnąć po pomoc profesjonalną, zwłaszcza jeśli którekolwiek ze wspomnianych zachowań jest dla Was znajome. Terapia może pomóc w radzeniu sobie z traumą i jej skutkami, a także w budowaniu zdrowego związku. Trauma może mieć trwały
wpływ na związek, ale to nie oznacza, że nie można go przetrwać. Zrozumienie, empatia i
współpraca są kluczowe w radzeniu sobie z trudnościami. Pamiętajcie, że każdy związek jest inny i wymaga indywidualnego podejścia. Jednak zrozumienie i wsparcie mogą pomóc w pokonaniu przeciwności i budowaniu zdrowego i satysfakcjonującego związku, pomimo
doświadczonej traumy. Aby przetrwać trudności związane z traumą i jej wpływem na
związek, ważne jest, aby partnerzy byli świadomi tych wyzwań i zdolni do współpracy.

1. Herman, J. L. (1992). Trauma and recovery. New York: Basic Books.
2. Campbell, S. B., Renshaw, K. D. (2018). Posttraumatic stress disorder and relationship functioning: A comprehensive review and
   organizational framework. Clinical psychology review, 65, 152–162. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2018.08.003
3. Drožđek, B., Rodenburg, J., & Moyene-Jansen, A. (2020). “Hidden” and Diverse Long-Term Impacts of Exposure to War and
   Violence. Frontiers in Psychiatry, 10. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2019.00975