„Rozstanie i rozwód w rodzinie cz.IV” – Katarzyna Grzegorzewska
Jakich błędów unikać?
Rozstanie w rodzinie jest wymagającym i długotrwałym procesem dla wszystkich członków rodziny, a szczególnie dzieci. I choć nie ma jednej recepty, która gwarantowałaby, że proces ten przebiegnie z jak najmniejszą szkodą dla dzieci, to jednak rodzice mogą zadbać o pewne istotne kwestie. Poniżej znajdziecie Państwo listę najczęstszych błędów, których należy unikać w sytuacji rozstania oraz pomysły na to w jaki sposób można to zrobić.
1) Krytykowanie drugiego rodzica w obecności dziecka – z perspektywy dziecka to niezwykle trudna, kłopotliwa i raniąca sytuacja, która może negatywnie wpłynąć na relacje zarówno z jednym, jak i z drugim rodzicem. Powstrzymywanie się od wygłaszania niepochlebnych opinii, krytyki, czy innych form negatywnego nastawienia, może być bardzo trudne. Należy jednak pamiętać, że to, co wydarzyło się pomiędzy małżonkami dotyczy ich relacji, a ta relacja nie jest tożsama z relacją rodzicielską. Dzieci mają prawo, i potrzebują, nieskrępowanego kontaktu z jednym i z drugim rodzicem. Dlatego też, jeśli żywisz silny gniew lub urazę do byłego małżonka, znajdź sposób na wyrażenie i rozładowanie go w inny sposób – skorzystaj ze wsparcia przyjaciół lub rodziny, poszukaj grupy wsparcia lub pomocy specjalisty.
2) Kłótnie przy dzieciach – podczas rozwodu pomiędzy rodzicami często dochodzi do sporów, szczególnie w początkowym okresie procesu rozstania. Konflikty pomiędzy rodzicami w obecności dziecka, przysparzają mu dodatkowego cierpienia, a także mogą stwarzać warunki do wchodzenia przez dziecko w niekorzystne rozwojowo role np. pocieszyciela któregoś z rodziców, mediatora próbującego pogodzić rodziców lub powiernika, który wysłuchuje o zwierzeń o problemach dorosłego. Każda z tych ról nadmiarowo obciąża dziecko. Dlatego też należy zadbać aby dzieci nie były świadkami lub uczestnikami konfliktów – trudne rozmowy warto prowadzić na neutralnym gruncie lub u mediatora. Dla wielu rodziców pomocne jest, aby w tym najtrudniejszym momencie zminimalizować kontakty bezpośrednie i kontaktować się poprzez maile lub wiadomości tekstowe. Dobrym pomysłem jest też wzięcie odpowiedzialności za konflikty przez obojga rodziców i wypracowanie nowych zasad komunikacji w sytuacji konfliktu.
3) Zapraszanie dziecka do ról przekraczających możliwości rozwojowe dziecka – nie tylko powiernika, mediatora czy pocieszyciela ale też szpiega czy informatora, który ma przekazywać informacje na temat życia drugiego rodzica. Warto pamiętać o tym, że w tym trudnym okresie dzieci są bardzo wrażliwe emocjonalnie i wyczulone, również na niewerbalne komunikaty. Dlatego też nawet z pozoru obojętne pytania o to, jak dziecku minął czas, co robiło, gdzie było z drugim rodzicem może powodować zakłopotanie u dziecka i stać się nieświadomym zaproszeniem do roli. Dla części rodziców niewiedza o tym co robi dziecko z drugim rodzicem jest bardzo trudnym doświadczeniem – pojawia się wiele obaw o dziecko, czy trudności z zaufaniem. Dlatego też tak istotnym aspektem jest dążenie do jak najlepszej współpracy rodzicielskiej, przekazywanie sobie nawzajem informacji dotyczących dziecka oraz wypracowanie planu rodzicielskiego, który regulować będzie istotne kwestie wychowawcze i opiekuńcze.
4) Zachęcanie dziecka do tego aby opowiedziało się po jednej ze stron konfliktu – to jedno z najtrudniejszych doświadczeń dla dzieci w obliczu rozstania rodziców. Nie każ dziecku wybierać, porównywać, określać kogo bardziej kocha. Pamiętaj też o tym, że próby „przekupywania” lub wynagradzania, by być lepszym rodzicem, wcześniej czy później przyniosą negatywne konsekwencje.
5) Wciąganie dziecka w konflikt – pamiętaj o tym, że dla dzieci zdecydowanie trudniejszym doświadczeniem niż sam rozwód jest to jak ten proces przebiegał, z jakimi konsekwencjami dla dziecka się wiązał. Przedłużające się i zaogniające spory między byłymi małżonkami zdecydowanie negatywnie wpływają na dzieci oraz na ich relację z każdym rodziców. Korzystajcie z mediacji rodzinnych, które mogą pomóc w wypracowaniu kompromisu. Rozwijajcie elastyczność i umiejętność rozwiązywania sporów.. Nauczcie się planowania, podziału obowiązków i wymiany na temat dzieci. Ustalajcie najważniejsze kwestie najpierw ze sobą, a dopiero później komunikujcie je dzieciom.
6) Nieprzestrzeganie ustaleń – w trudnych sytuacjach dzieci potrzebują stabilności i przewidywalności. To pomaga im w utrzymaniu poczucia bezpieczeństwa. Trzymajcie się ustalonych przez siebie ram, zasad i ustaleń, szczególnie tych dotyczących spotkań z dzieckiem i wymiany opieki. Punktualność i przewidywalność jest bardzo ważnym aspektem, istotnym zarówno z perspektywy dorosłych jak i dzieci. Pamiętajcie o tym, że dbanie o wywiązywanie się z ustaleń, niesie ważne przesłanie: pamiętam o Tobie, możesz na mnie polegać, możesz mi ufać, szanuje Ciebie.
